Porwanie: Beduini i Arabowie

Pierwsze przygody Stasia i Nel prowadzą ich na obszary zamieszkane przez ludność islamską, w tym także arabską. Z początku, jeszcze w czasach przed powstaniem religii islamskiej w VII wieku, nazwa „Arab” oznaczała mieszkańca Półwyspu Arabskiego, czyli Arabii. Nie była ona jeszcze w żaden sposób związana z religią – wiadomo o średniowiecznych chrześcijańskich i judaistycznych społecznościach arabskich. Niemniej wyznawcy islamu, którzy wywodzą się właśnie z Arabii, byli nastawieni na bardzo szybkie i gwałtowne rozprzestrzenianie swojej religii. Czas od roku 622 do 750 był erą wielkich podbojów, podczas których Arabowie zdołali zdobyć panowanie nad ogromnym obszarem – ich imperium rozciągało się od granicy Chin i Indii, przez Mezopotamię, Lewant, Afrykę Północną, aż po Półwysep Iberyjski. Część tych krain, nad którymi władzę utrzymali wyznawcy islamu, była przez stulecia zasiedlana przybyszami z Arabii i stopniowo przyjmowała arabską kulturę.

Dziś wielu nawróconych na islam mieszkańców wymienionych wyżej ziem, zwłaszcza tych należących do tak zwanego Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, nazywa się Arabami. Jest ich  około pół miliarda, a za państwa arabskie powszechnie uważa się także kraje leżące poza Arabią, takie jak na przykład Maroko, Algieria, Egipt, Sudan, Syria, Irak, a nawet Somalia. Wszystkie one należą do organizacji zwanej Ligą Państw Arabskich – łączy je język, religia i wiele innych elementów kultury. Wciąż jednak istnieją niemuzułmańskie społeczności arabskie oraz kraje islamskie niezaliczane w poczet krajów arabskich. Ponadto współcześni Arabowie nierzadko bardzo różnią się między sobą ze względu na odmienną historię swoich grup etnicznych.

Jedną z takich grup są Beduini, wywodzący się z ludów zamieszkujących pustynie Syrii i Arabii (pochodzące z języka arabskiego słowo „Beduin” oznacza właśnie mieszkańca pustyni). Plemiona beduińskie były na ogół koczownicze, czyli prowadziły tryb życia zorganizowany wokół ciągłego przemieszczania się. Głównym zajęciem Beduinów było pasterstwo – zazwyczaj hodowali dromadery (jednogarbne wielbłądy) i kozy. Pobierali także podatki od innych plemion, osiedlających się na opanowanych przez nich terenach, oraz od karawan, które przez te tereny przejeżdżały. Podróżowali najczęściej w niewielkich, rodzinnych grupach, a więzy krwi były dla nich niezwykle ważne w ustalaniu hierarchii wewnątrz takich grup. Kiedy niewolnictwo było jeszcze legalne, część Beduinów trudniła się handlem niewolnikami.

Prawie każdy Beduin jest zatem Arabem, ale nie każdy Arab jest Beduinem. Beduinami nazywa samych siebie około 20 milionów ludzi, z czego ponad połowa żyje w Sudanie, a duża część nie praktykuje już tradycyjnego beduińskiego trybu życia. Wciąż jednak można spotkać niewielkie ich grupy podróżujące po Saharze.

 

Pytania i odpowiedzi

Beduini to koczownicze plemię arabskie, a Arabowie to (głównie) islamska ludność Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej.
Życie na pustyni uniemożliwia w wielu przypadkach uprawę, a także osiedlanie się pasterzy.
Beduini spędzają życie na pustyni i znają ją najlepiej.
Beduini nie mają imion (zawsze występują jako „dwaj Beduini”), Henryk Sienkiewicz porównuje ich do Indian, podkreśla egzotykę ich wyglądu.