Febra jest jedną z chorób tropikalnych, to znaczy takich, które występują w krajach o gorącym i wilgotnym klimacie, a także tam, gdzie zostały z takich terenów przeniesione. Większość z nich jest bardzo zaraźliwa. Dzisiaj walczy się z nimi za pomocą specjalnych leków, a przeciwko niektórym można się zaszczepić. W XIX wieku, kiedy szczepionki na te choroby nie istniały lub nie były dostępne, unikanie zarażenia było jeszcze trudniejsze. Dlatego bardzo ważne było zachowywanie higieny i przestrzeganie pewnych zasad, na przykład unikanie picia nieprzegotowanej wody.
Najczęściej spotykane choroby tropikalne to:
Malaria, inaczej nazywana zimnicą lub febrą – to właśnie na nią zachorowała Nel. Zarażenie malarią powodują pierwotniaki ‒ mikroskopijne pasożyty, które w klimacie tropikalnym są przenoszone przez komary. Objawy to przede wszystkim dreszcze, nudności i zawroty głowy, którym towarzyszy najpierw bardzo wysoka gorączka, a później gwałtowne obniżenie temperatury ciała, osłabienie i obfite pocenie się. Pierwszym skutecznym lekiem na malarię była chinina – gorzki proszek, którego używa się także do produkcji toniku. Dzisiaj chininę zastępuje się zazwyczaj innymi środkami.
Nieleczona choroba może prowadzić do ciężkich powikłań i śmierci. Jest szczególnie niebezpieczna dla dzieci, kobiet w ciąży oraz osób z osłabioną odpornością.
Dziś febra ciągle należy do najczęściej występujących na świecie chorób zakaźnych i do tej pory nie udało się znaleźć na nią szczepionki.
Śpiączka afrykańska, na którą w powieści Sienkiewicza zapadli służący Lindego. Jest to choroba wywoływana przez pasożyty przenoszone przez muchy tse-tse. Pierwsze objawy można łatwo pomylić z innymi schorzeniami, a są to: gorączka, bolesna wysypka, bóle głowy, a później anemia. Bardzo charakterystyczny jest zaawansowany etap choroby, w którym zarażona osoba staje się bardzo osłabiona, każda czynność sprawia jej trudność, a ostatecznie zapada w sen. Leki na śpiączkę afrykańską są drogie i trudno dostępne (zwłaszcza w warunkach afrykańskich), ale nieleczona choroba często prowadzi do śmierci.
Denga ‒ choroba wirusowa przenoszona przez komary. Główne objawy to wysypka, ostra gorączka albo gorączka połączona z krwotokami (gorączka krwotoczna) i znacznymi obrzękami.
Inną afrykańską gorączką krwotoczną jest choroba wywoływana przez wirus Ebola, która przenosi się przez kontakt z zarażonymi ludźmi lub zwierzętami.
Do chorób tropikalnych można zaliczyć także dżumę i cholerę, których epidemie spowodowały ogromne spustoszenie w Europie. W XIX wieku epidemię cholery wywołały bakterie przywiezione z Indii do krajów europejskich przez żeglarzy i podróżników.
Pytania i odpowiedzi
Na jaką chorobę zapadła Nel i czym ją wyleczono?2) Należy bardzo przestrzegać higieny.
3) Należy unikać ryzyka ukąszenia przez owady (np. używając moskitiery).
4) Nie powinno się pić nieprzegotowanej wody.